TRICHODERMA ZAMBURUG'I ASOSIDA O'SIMLIKLARNI BIOTIK OMILLARDAN HIMOYA QILISHNING INNOVATSION YONDASHUVI
https://doi.org/10.5281/zenodo.15381967
Keywords:
Trichoderma harzianum, biofungitsid, antagonistik faoliyat, o‘simlik immuniteti, biokontrol agent, induktsiyalangan qarshilik (ISR), rizosfera, fitopatogenlar, biologik himoyaAbstract
Trichoderma spp. — o‘zining yuqori adaptivlik qobiliyati, fiziologik faolligi va mikrobiologik diversifikatsiyasi bilan ajralib turuvchi, ekologik jihatdan muhim bo‘lgan saprofit zamburug‘lar guruhidir. Ular rizosferadagi mikrobial muvozanatni shakllantirish, o‘simliklarning o‘sishi va immun javobini faollashtirish, shuningdek, o‘simlik patogenlariga qarshi bionazoratni ta’minlashda strategik rol o‘ynaydi. Trichoderma turlari tomonidan sintez qilinadigan hujayra devorini parchalovchi fermentlar (masalan, xitinaza va glukanazalar), antibakterial va antifungal ikkilamchi metabolitlar, shuningdek, signal molekulalari orqali hosil bo‘ladigan kompleks o‘zaro ta’sirlar o‘simlik–patogen–mikroorganizmlar tizimining barqarorligini belgilaydi. Trichodermaning ekologik xavfsizligi, selektiv faolligi va ko‘p funksiyali xususiyatlari uni biologik nazorat vositasi sifatida qishloq xo‘jaligida integratsiyalashgan yondashuvlarda samarali qo‘llash imkonini beradi. Shunga qaramay, ayrim agroximik vositalar, ayniqsa fungitsidlar, Trichoderma spp. ning hayotiyligi va faoliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin, bu esa kelajakda kombinatsiyalangan strategiyalarni ishlab chiqishni zarur qiladi.
Downloads
References
Juraeva Z.R., Normurodova N.I., Inagamova G.A. Trichoderma urugʻlik zamburugʻi va uning ayrim xossalari // Ilmiy-amaliy tadqiqotlar jurnali, maxsus son. – 2024. – B. 35–40.
Glick B.R. (2012). Plant growth-promoting bacteria: mechanisms and applications. Scientifica, Vol. 2012, Article ID 963401.
Harman G.E., Howell C.R., Viterbo A., Chet I., Lorito M. (2004). Trichoderma species – opportunistic, avirulent plant symbionts. Nature Reviews Microbiology, 2(1): 43–56.
Kubicek C.P., Steindorff A.S., Chenthamara K. et al. (2019). Evolution and comparative genomics of the most common Trichoderma species. BMC Genomics, 20, Article 485.
Lorito M., Woo S.L., Harman G.E., Monte E. (2010). Translational research on Trichoderma: from 'omics to the field. Annual Review of Phytopathology, 48: 395–417.
O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi. Mikrobiologiya instituti materiallari. Toshkent, 2022.
Domsch K.H., Gams W., Anderson T.H. (2007). Compendium of Soil Fungi. 2nd Edition. IHW Verlag, Eching.
Downloads
Published
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.