BARQAROR RIVOJLANISHNI TA'MINLASHDA "YASHIL IQTISODIYOT" NING O'RNI

https://doi.org/10.5281/zenodo.14564325

Abstract

Butun dunyoda XX asrning 70-yillarigacha amalda bo‘lgan an’anaviy iqtisodiy modellar iqtisodiyotning ijtimoiy va ekologik tomonlarini e’tibordan chetda qoldirdi. Iqtisodiy yo‘laklar va rivojlanish dasturlari davlatlar uchun barqarorlikning hal qiluvchi omili bo‘lsa-da, ular ekologik va iqtisodiy nobarqarorlik haqida tashvish tortmadi. Oqibatda an’anaviy iqtisodiyot modeli asosida resurslardan noto‘g‘ri foydalanish tabiiy muhitni charchatdi. A.Pechchi ta’kidlaganidek, “Endilikda ona – Yerimiz har qanday o‘sish sur’atlariga dosh berishishga, insonning har qanday erkaliklarini ko‘tarishga qodir ekanligiga sog‘lom fikrlaydigan  odamlarning biriortasi ham ishonmaydi. O‘sish chegaralari borligi ravshan ularning qandayligi va qayerdaligini hali aniqlash lozim”.[1] An’anaviy iqtisodiyot ko‘mir va boshqa tabiiy resurslardan haddan tashqari ko‘p foydalanishni talab qiluvchi energiya loyihalarini o‘z ichiga oladi, bu esa uglerod chiqindilarining yuqori darajalariga, havo va suvning ifloslanishiga, daraxtlarning haddan tashqari ko‘p kesilishiga va bir qator kasalliklarga olib keladi. Ushbu jiddiy tashvishlar barqarorlik tushunchasini atrof-muhitga zararsiz iqtisodiy o‘sishga erishish uchun eski iqtisodiy amaliyotlar bilan moslashtirish zaruratini keltirib chiqaradi.