ENERGIYA TA'MINOTI OB'EKTLARINING AVTOMATLASHTIRILGAN TIZIMLARI TARMOQLARIDA MA'LUMOTLARNI SOXTALASHTIRISH (TAMPERING) KIBERHUJUM TURINING AHAMIYATI VA UNING OLDINI OLISH
https://doi.org/10.5281/zenodo.17263299
Keywords:
IoT, smart meter, tampering, yengil kriptografiya, energiya xavfsizligi, supply chain attackAbstract
Energiya ta’minoti tizimlarida keng qo‘llanilayotgan aqlli hisoblagichlar (smart meters) va IoT sensorlari ma’lumotlarni to‘plash va real vaqt monitoring qilish imkoniyatini beradi. Biroq ushbu qurilmalar ko‘pincha resurs jihatdan cheklangan bo‘lib, murakkab kriptografik mexanizmlarni qo‘llash imkoniyati yo‘q. Shu sababli ular tampering (ma’lumotlarni buzish), replay hujumlari va ruxsatsiz ulanishlarga nisbatan zaif hisoblanadi. Ushbu tezisda aqlli hisoblagichlar uchun yengil kriptografik protokol (lightweight secure protocol) ishlab chiqish g‘oyasi taklif etiladi. Taklif etilgan yondashuv hisoblagichlarning imkoniyatlarini kamaytirmasdan, xavfsizlikni sezilarli darajada mustahkamlashga qaratilgan.
Downloads
References
Smith, J. (2020). Cybersecurity Challenges in Modern Energy Systems. Journal of Energy Security, 12(3), 45–57.
Zhang, L., Wang, H., & Chen, Y. (2022). IoT Security Vulnerabilities in Smart Grids: A Comprehensive Survey. International Journal of Critical Infrastructure Protection, 18(2), 99–115.
Brown, M. (2021). Supply Chain Risks in Critical Infrastructure: Case Studies and Mitigation Strategies. IEEE Transactions on Industrial Informatics, 17(4), 2250–2263.
Downloads
Published
Conference Proceedings Volume
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.